Genetik Testinde Ne Çıkar?

Genetik testler, insan genomundaki bireysel farklılıkları tanımlamaya ve anlamaya yardımcı olan araçlardır. Bu testler, birçok hastalığın etyolojisi veya riskini belirlemeyi mümkün kılar ve aynı zamanda tedavi veya önleme stratejilerinin belirlenmesine yardımcı olabilir. 

Genetik testler, kalıtsal hastalıkların tanısı, hastalık riskinin belirlenmesi veya gelecekteki sağlık durumunun tahmin edilmesi gibi çok çeşitli amaçlar için kullanılabilir. Peki bu genetik testler bize tam olarak ne sunuyor? Blogu okumaya devam edin ve öğrenin.

Genetik test nedir?

Genetik test, bir kişinin genetik yapısının incelenmesi ve belirli hastalıkların veya durumların tanısının yapılması amacıyla yapılan bir analizdir. Bu testler DNA örneklerinin analizi, genetik farklılıkların belirlenmesi ve hastalık riskinin tahmin edilmesi gibi amaçları içerebilir.

Genetik Testi Nasıl Yapılır?

Genetik testleri yapmak için birçok farklı yöntem ve teknik kullanılabilir. Bunlar yöntemleri sizin için listeledik:

• Kan örneği en yaygın olarak kullanılan yöntemdir, bir hastanın kanından alınan bir örnek genetik materyal incelenir.
• Tükürük örneği genetik materyali analiz etmek için kullanılan bir yöntemdir, tükürük örneği alınarak DNA incelenir.
• Hamile kadınlarda bebeklerinin genetik yapısını incelemek için amniyosentez yöntemi kullanılır, rahim içindeki amniyotik sıvıdan alınan bir örnek genetik materyal incelenir.
• Koryon villus örneği, hamile kadınlarda bebeklerinin genetik yapısını incelemek için alternatif bir yöntemdir, plasenta dokusundan alınan bir örnek genetik materyal incelenir.
• Bir hastanın daha önce alınan ve saklanan kan, tükürük veya doku örnekleri genetik testi için kullanılabilir. Bu yönteme buzullar adı verilir.

‍

Genetik testleri kaç ayda çıkar?

Genetik test sonuçlarının çıkma süresi, genetik test tipine ve analizin kapsamına bağlı olarak değişir. Bu yüzden bazı genetik testler sonuçları birkaç gün içinde sunabilirken, diğerleri birkaç hafta veya aylar sürebilir. Bunların haricinde, sonuçların çıkma süresi genetik materyalin kalitesi, testin kompleksliği ve laboratuvarın mevcut yükü gibi faktörlere de bağlı olarak değişebilir. Genetik test sonuçlarının çıkma süresini öğrenmek için doktorunuza ya da satın aldığınız siteye başvurabilirsiniz.

Genetik testlerin yararları nelerdir?

Günümüzde genetik testler birçok amaçla kullanıldıklarından dolayı faydaları da çeşitlenmiştir. Genetik testler, insan sağlığı ve hastalıkların tanısı, risk tahmini ve tedavi planı konularında önemli faydalar sağlayabilir. Örneğin, belirli hastalıkların genetik yatkınlığının tespit edilmesi, hastalığın gelecekte ortaya çıkma riskini tahmin etmek ve tedavi planının oluşturulması için kullanılabilir. 

‍

Ayrıca, aile planlaması yapmak ve gelecekte ortaya çıkabilecek hastalıkların aileler arasında geçiş riskini belirlemek için de genetik testler kullanılabilir. Bağımlılık riskinin belirlenmesi ve bebeklerde doğum defectlerinin belirlenmesi gibi diğer durumlar da genetik testlerin faydalı olduğu konular arasındadır. 

‍

Ancak, genetik test sonuçları her zaman tam ve kesin olmayabilir ve hastalığın geçmişi, mevcut durumu ve gelecekteki riskini tam olarak tahmin etmek için diğer faktörlerin de dikkate alınması gerekir.

Genetik Testinde Ne Çıkar?

Genetik testinde çıkan sonuçlar, kişinin belirli hastalıklarda genetik yatkınlığının varlığını veya yokluğunu ortaya koyabilir. Bunun yanı sıra, belirli hastalıkların gelecekte ortaya çıkma riskini tahmin etmek ve tedavi planı oluşturmak için de genetik test sonuçları kullanılabilir.

‍

Genetik test sonuçları ayrıca aile planlaması yapmak ve gelecekte ortaya çıkabilecek hastalıkların aileler arasında geçiş riskini belirlemek için de kullanılabilir. Bağımlılık riskinin belirlenmesi ve bebeklerde doğum defectlerinin belirlenmesi gibi diğer durumlar da genetik test sonuçlarının faydalı olduğu konular arasındadır.

Genetik Hastalıklar Nelerdir?

Genetik hastalıklar, bir veya daha fazla genin anormal fonksiyonları sonucu ortaya çıkan hastalıklardır. Bu hastalıklar doğumda mevcut olabilir veya hayat boyunca ortaya çıkabilir ve birçok farklı semptom ve şiddette ortaya çıkabilir. Genetik hastalıklar arasında Down Sendromu, Hemofili, Fragile X Sendromu, Huntington Hastalığı, Cystic Fibrosis, Phenylketonuria (PKU), Sickle Cell Anemi, Tay-Sachs Hastalığı, Muscular Dystrophy ve Marfan Sendromu gibi hastalıklar bulunabilir. 

‍

Bu hastalıkların tedavisi farklı seviyede mümkündür ve bazıları için tedavi yoktur. Ancak, genetik testlerin yardımıyla belirli genetik hastalıkların tanısı ve risk tahminleri yapılabilir. Bu, hastalığın geçmişi, mevcut durumu ve gelecekteki riskini daha iyi anlamaya ve tedavi planı oluşturmaya yardımcı olabilir.

Genetik testi kimlere yapılır?

Genetik testler, bir kişinin genetik yapısını inceler ve bazı durumlarda kalıtsal hastalıkların veya genetik özelliklerin varlığını belirler. Bu nedenle, genetik testler farklı amaçlar için farklı kişilere yapılabilir. Bazı durumlarda genetik testler, aşağıdaki kişilere yapılabilir:

1. Aile geçmişinde kalıtsal hastalık olan kişiler: Eğer bir kişinin aile geçmişinde kalıtsal bir hastalık varsa, genetik test yapmak faydalı olabilir. Bu testler, kişinin hastalık riskini belirleyebilir veya kalıtsal hastalığın diğer aile üyelerine geçme riskini belirleyebilir.
2. Gebe kadınlar: Hamile kadınlar, doğmamış bebeklerinde genetik anormallikleri belirlemek için genetik test yaptırabilirler. Bu testler, Down sendromu, Tay-Sachs hastalığı ve diğer kalıtsal hastalıklar gibi durumları belirleyebilir.
3. Kanser teşhisi konmuş kişiler: Bazı kanser türleri, kalıtsal genetik mutasyonlara bağlıdır. Bu nedenle, bazı kanser türlerinin teşhisi ve tedavisi için genetik testler gerekebilir.
4. Genetik özellikleri öğrenmek isteyen kişiler: Bazı insanlar, genetik testler sayesinde aile kökenlerini veya genetik özelliklerini öğrenmek isteyebilirler. Örneğin, bazı insanlar genetik testlerle etnik kökenlerini veya cilt renklerini belirlemek isteyebilirler.

Ancak, genetik testlerin birçok farklı türü vardır ve her bir testin belirli bir amacı vardır. Dolayısıyla, genetik test yaptırmak isteyen kişilerin, hangi testin yapılacağı, ne için yapılacağı ve sonuçlarının nasıl yorumlanacağı konusunda bilgilendirilmeleri ve uygun bir şekilde yönlendirilmeleri gerekmektedir.

Genetik Testi Nerede Yapılır?

Genetik testler, birçok farklı sağlık kuruluşunda ve hastanede yapılabilir. Bunlar arasında üniversite hastaneleri, genetik danışma merkezleri, çocuk hastalıkları merkezleri, aile hekimliği klinikleri ve laboratuvarlar bulunabilir. 

‍

Genetik testi yapmak isteyen bir kişi, bir doktor tarafından yapılan muayene veya referans sırasında genetik danışma merkezine yönlendirilebilir veya direk olarak bu merkezlere başvurabilir. Genetik test maliyeti test tipine ve yapılacağı yerin bulunduğu bölgeye göre değişebilir.

‍

Evde genetik testi, son yıllarda popüler hale gelmiştir. Bu testler, evde toplamanız gereken tükürük örneği kullanarak yapılabilir. Elde edilen örnek, laboratuvarda incelenerek genetik bilgilerini ortaya çıkarmaya yardımcı olabilir. 

Genetik testi ücretli mi?

Genetik testlerin ücreti, testin türüne, hangi testin yapılacağına, nerede yapıldığına ve sigorta şirketinin kapsama alanına bağlı olarak değişebilir. Bazı genetik testlerin maliyeti binlerce doları bulabilirken, diğerleri daha uygun fiyatlı olabilir. Ayrıca, bazı sağlık sigorta planları, genetik testlerin maliyetini kapsayabilir veya kısmen ödeyebilir. Bu nedenle, hangi testin yapılacağına ve testin nerede yapılacağına bağlı olarak, genetik testlerin ücreti değişebilir.

Genetik test zorunlu mu?

Genetik testlerin zorunlu olup olmaması, ülke ve duruma göre değişebilir. Bazı ülkeler veya durumlar, genetik testlerin belirli koşullar altında yapılmasını veya bazı durumlarda yapılmasını zorunlu kılabiliyor olabilirler.

Örneğin, bazı ülkelerde, kalıtsal hastalık taşıyıcısı olan kişilerin genetik test yaptırmaları veya hamilelik sırasında bazı genetik testlerin yapılması zorunlu olabilir. Ayrıca, bazı mesleklerde çalışan kişilerin genetik test yapmaları gerekebilir.

Ancak, genel olarak genetik testler zorunlu değildir ve kişiler genetik test yaptırmayı isteğe bağlı olarak tercih edebilirler. Genetik testler, kişilerin kendi sağlık durumlarını veya aile geçmişlerini daha iyi anlamalarına ve gelecekteki sağlık risklerini tahmin etmelerine yardımcı olabilir. Ancak, genetik test sonuçları kişisel ve özel olduğundan, kişiler genetik test yapmadan önce riskleri ve faydaları değerlendirmeli ve kararlarını buna göre vermelidirler.

‍