Genetik Test Nedir ve Nasıl Yapılır?

Genetik testler, kişinin genetik yapısının belirli sağlık durumlarına veya fiziksel özelliklere nasıl etkilediğini anlamak için kullanılan laboratuvar analizleridir. Bu blogda genetik testlerin neler olduğunu ve nasıl yapıldığını öğrenebilirsiniz. Gelin genetik testlerin renkli dünyasını keşfedelim.

Genetik nedir?

Genetik, canlıların genetik bilgi içeren DNA'larının çalışması, yapısı ve değişimini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu bilgi, canlıların nasıl yaratıldıkları, nasıl değiştikleri ve nasıl evrimleştikleri hakkında bilgi verir. Genetik ayrıca, genetik bozukluklara neden olan hastalıkların önlenmesi ve tedavisi için kullanılan bilimsel araçların ve teknolojilerin geliştirilmesine de katkıda bulunur.

Genetik test nedir?

Genetik test, kişinin DNA'sındaki belirli genleri veya genetik yapıları incelemeye yarayan bir testtir. Genetik testler, kişinin genetik yapısındaki farklılıkları ortaya çıkararak, kişide olası olan genetik riskleri veya mevcut olan genetik hastalıkları tespit etmeye veya önlemeye yararlar.

Bu testler, çeşitli nedenlerle yapılabilir ve genetik bozuklukların tanısı, tedavisinde kullanılması veya genetik bozuklukların gelecekteki nesillere aktarılmasını önlemeye yönelik tedbirlerin alınması için kullanılabilir. Örneğin, genetik testler, bazı genetik hastalıkların yol açabileceği olası sağlık sorunlarının önceden tespit edilmesi veya gebe kadınların fetüslerinde genetik bozuklukların varlığının belirlenmesi için kullanılabilir.

Evde yapılan genetik tesletlerin mantığı aynı olsa da kullanım amaçları genelde daha farklıdır. Bu testler insanların evinin konforunda yapabildiği ve DNA örneklerini testi aldıkları şirkete göndererek genetikleri hakkında farklı bilgiler edinebilecekleri testlerdir.

Bunlardan bazıları soy testler, spor genetik testleri, annelik ve babalık testleridir. Son yıllarda popülerleşen bu testler her geçen gün daha çok yaygınlaşmaktadır. İnsanların nereden geldiklerini bilme, akrabalarını bulma ve hangi spora yatkınlıkları olduğunu bulma arzusu bu testlerin popülerleşme nedenlerinden bazılarıdır.

Genetik testler nelerdir?

Bedenimiz hakkındaki tüm sırlar genlerimizde gizlidir. Bu da genlerimize bakarak kendimiz hakkında birçok şey öğrenebileceğimiz anlamına gelir. En önemli kullanım alanlarından bir tanesi de genetik hastalıkların önceden tespitidir. Genetik testler sayesinde hastalıkların tedavisi kolaylaşmıştır çünkü birçok durumda hastalıkların önceden bilinmesi hayat kurtarıcı olabilir. Bu testlerden bazıları:

Karyotip analizi: Chromosomal bozuklukların belirlenmesi için kullanılan bir testtir.

Nükleotid dizi analizi: DNA parçacıklarının dizilimini incelemeye yarayan bir testtir.

Gen ekspresyon analizi: Belli genlerin aktivite düzeylerini ölçmeye yarayan bir testtir.

Gen mutasyon analizi: DNA'daki mutasyonların belirlenmesi için kullanılan bir testtir.

Predispozisyon genetik testleri: Kişinin belirli genetik hastalıklara yatkın olduğunu belirlemek için kullanılan bir testtir.

Tanısal genetik testler: Kişide mevcut olan genetik bir hastalığın tanısını koymak için kullanılan bir testtir.

Prenatal genetik testler: Hamile kadınlarda fetüste olası genetik bozuklukların belirlenmesi için kullanılan bir testtir.

Pharmacogenetics: farmakolojik yanıtların genetik nedenlerini incelemeye yarayan bir testtir.

Evde DNA testi çeşitleri

Evde yapılan DNA testleri hastanaede yapılan DNA testlerinden farklı olarak, hastalıklardansa soy ve potansiyel keşfine yoğunlaşmıştır. Bu testlerin hukuk karşısında geçerliliği olmasa da birçok açıdan fayda sağlayabilir. Evde yapılan DNA testinin çeşitleri:

Soy testleri

Kişinin genetik geçmişini ve kökenini incelemeye yarar. Bu test, kişinin genetik bilgisini analiz ederek, kişinin ata tarafından geçen genetik bilgiyi inceler. Çoğunlukla ağız içinden alınan bu testlerden sonucu öğrenmek için örneğinizi kargolamanız ve 4-6 hafta arası beklemeniz gerekmektedir.

Bir çok soy testi şirketi soyun yanında genetik hastalıklara yatkınlığınız, uyku şekliniz vb konularda da hizmet vermektedir.

Kedi köpek DNA testleri

Evinizdeki dostunuzun ırkını öğrenmek istiyorsanız tercih edebileceğiniz testlerdir. Bu test, kedi veya köpeğin genetik bilgisini analiz ederek, hayvanın ırkını, yüzme ve tüylerin rengini, sağlık durumunu ve diğer özelliklerini de tespit edebilir.

Kök hücre DNA testleri

Kök hücre DNA testi, kişinin kök hücrelerindeki genetik bilgilerini incelemeye yarayan bir testtir. Bu test, kişinin kök hücrelerinde bulunan genetik bilgileri analiz ederek, kişinin sağlık durumunu veya genetik risklerini tespit etmeye yarar.

Spor DNA testleri

Spor DNA testi, bir kişinin genetik bilgilerini incelemeye yarayan bir testtir. Bu test, kişinin genetik bilgilerini analiz ederek, kişinin spor performansını veya sağlık durumunu etkileyebilecek genetik faktörleri tespit etmeye yarar.

Spor DNA testi genellikle kan örneği alınarak yapılır ve genellikle spor performansının artırılması veya sağlık sorunlarının önceden belirlenmesi amacıyla kullanılır. Örneğin, test, kişinin koşuya yatkın olup olmadığını, kas kütlesinin arttırılmasına yatkın olup olmadığını, ya da kardiyovasküler sağlık için risk faktörlerini belirleyebilir.

Farmako genetik analizi nedir?

Farmako genetik analizi, kişinin genetik bilgilerini incelemeye yarayan bir testtir. Bu test, kişinin genetik bilgilerini analiz ederek, kişinin ilaçlara verdiği yanıtı veya ilaçlara karşı oluşabilecek yan etkileri tahmin etmeye yarar.

Farmako genetik analizi genellikle kan örneği alınarak yapılır ve genellikle ilaçların etkinliği veya yan etkileri hakkında bilgi sağlamak amacıyla kullanılır. Örneğin, kişinin metabolizmasının hızı, ilaçların emilimini etkileyebilir, bu yüzden kişinin genetik bilgilerini analiz ederek ilaçların etkili olmasını veya yan etkileri azaltmayı sağlamak mümkün olabilir.

Genetik testler nasıl yapılır?

Genetik testler, kişinin genetik bilgilerini incelemeye yarayan birçok farklı yöntemle yapılabilir. Genel olarak, genetik testler için kan, tükürük, sperma, rahim içi sıvısı veya doku örnekleri alınabilir. Örnek alındıktan sonra, laboratuvarlarda analiz edilir ve sonuçlar sunulur.

Aşağıdaki genel yöntemlerden bazıları genetik testler için kullanılabilir:

Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR): Bu yöntem, genetik materyalin çoğaltılmasını sağlar ve genellikle küçük genetik parçaların analizi için kullanılır.

Genomik dizilimleme: Bu yöntem, kişinin tam genomunun analiz edilmesini sağlar ve genellikle genetik hastalıkların tanısı veya genetik faktörlerin belirlenmesi için kullanılır.

Karyotip analizi: Bu yöntem, kişinin kromozomlarının sayısını ve yapısını incelemeye yarar ve genellikle genetik hastalıkların tanısı için kullanılır.

Genetik analizleri: Bu yöntem, kişinin genetik bilgilerinin belirli bölümlerini incelemeye yarar ve genellikle genetik hastalıkların tanısı veya genetik faktörlerin belirlenmesi için kullanılır.

Genetik tarama: Bu yöntem, kişinin genetik bilgilerinin belirli bölümlerini taramaya yarar ve genellikle genetik hastalıkların tanısı veya genetik faktörlerin belirlenmesi için kullanılır.

Her testin yapılışı, analiz edilen genetik materyal ve amaç farklı olduğundan, yukarıda sıraladıklarımız sadece bazı genetik testleri için kullanılan yöntemlerdir.

Genetik testlerin yararları nelerdir?

Genetik testler, kişinin genetik bilgilerini incelemeye yarayan birçok farklı yöntemle yapılabilir. Genetik testler, kişilerin sağlık durumlarını anlamasına ve belirli genetik hastalıklara yatkınlıklarını tespit etmelerine olanak sağlar. Örneğin, Down sendromu, Tay-Sachs hastalığı veya hemofili gibi genetik hastalıkların tanısı genetik testlerle konabilir.

Genetik testler, gebe kadınların fetüslerinin genetik durumlarını incelemeye ve bazı genetik hastalıkların tanısını koymaya yarar. Aynı zamanda kanser tedavisinde kullanılabilir. Örneğin, kanser hücrelerinin genetik özellikleri belirlendiğinde daha etkili tedaviler uygulanabilir.

Bunların haricinde, genetik testler, kişinin gelecekteki sağlık risklerini tahmin etmeye de yarar. Örneğin, kalp hastalığı, diyabet gibi genetik yatkınlıkların tespit edilmesi sağlık tedbirlerinin alınmasına olanak sağlar.

SSS

Genetik testler kimler için gereklidir?

Genetik testlere çeşitli sebeplerden dolayı ihtiyaç duyulabilir. Bunlardan bazıları, ailesinde genetik bir hastalık olan kişiler, gebe kadınlar ve kanser hastalarıdır.

Genetik testler kaç günde sonuçlanır?

Genetik testlerin sonuçlarının ne zaman elde edileceği, testin ne olduğuna ve hangi laboratuvara gönderildiğine bağlı olarak değişebilir. Bazı genetik testler sadece birkaç gün içinde sonuçlarını sunarken, diğerleri birkaç hafta veya hatta aylar alabilir. Örneğin, yalnızca bir genin mutasyonlarını arayan basit bir genetik testi, genellikle birkaç gün içinde sonuçlarını sunabilirken, çok sayıda genin analiz edildiği genomik testleri için sonuçlar birkaç hafta veya daha uzun sürebilir. Ayrıca laboratuvara gönderilen genetik örneklerin sayısı, örneklerin kalitesi ve uygulanmakta olan teknolojiler de sonuçların elde edilme süresini etkileyebilir.

Genetik testlerin doğruluk oranı nedir?

Genetik testlerin doğruluk oranı, testin ne olduğuna ve hangi laboratuvarda yapıldığına bağlı olarak değişebilir. Bu oran genellikle %98-%99 arasındadır. Uniqgene DNA testleri akredite laboratuvarlarda yapılmakta olduğu için doğruluk oranı yüksektir.

Peki spor genetik testi için hangi marka tercih edilmeli?

Uniqgene en güvenilir ve doğru sonuç veren spor genetik testidir. Genetik faktörlerin kişinin fiziksel performansını nasıl etkilediğini analiz eder. Uniqgene, genetik yapının kişinin dayanıklılık, kas gücü, enerji metabolizması, koşu hızı gibi fiziksel özellikleri üzerindeki etkilerini belirlemek için kullanılır. Ayrıca, kişinin hangi antrenman programlarının ve beslenme seçeneklerinin en iyi sonuçları elde edeceğini belirlemek için de kullanılabilir. 

‍